مرودشت یکی از باستانیترین مناطق ایران است که با پیشینهی کهن خود در
طول تاریخ توجه بسیاریاز باستانشناسان و
دوستداران فرهنگ و تمدن ایرانی
را به خود معطوف داشته است. مجموعه آثار به جای مانده ماقبل تاریخ و آثار
اعجاب
برانگیز تاریخی بیانگر این مطلب است که این شهرستان با اهمیتی ویژه؛
همواره مورد توجه بوده است. مجموعه کاخ های تخت
جمشید که شاهکار مدیریت
باستانی و حاصل تلاش دستان آفرینش گر معماران چیره دست دوره های باستانی
ایران بوده و از شهرتی همسان با دیوارعظیم چین و اهرام ثلاثه مصر برخوردار
است، مهم ترین مکان دیدنی شهرستان مرودشت را تشکیل می دهند. عظمت منحصر به
فرد این بنا به تنهایی گویای تاریخ شکوهمند تمدن ایران است واین درحالی
است که این مجموعه تنها یکی ولی مهمترین اثر از بناهای تاریخی کشور ایران و
استان فارس است. شهرهای قدیمی به همراه نقش ها و کتیبههای باستانی و کاخ
های پادشاهان هخامنشی و چندین اثر تاریخی و قدیمی دیگر، از جمله جاذبه های
مهم شهرستان مرودشت به شمار می آیند. مجموعه کاخ هایتختجمشید، کاخ صد
ستون، کاخ داریوش، سنگ نبشته پهلوی، تخت گوهر یا تخت رستم، نقش رجب،
آرامگاه اردشیر دوم و سوم، شهر قدیمی استخر (تخت طاووس)، قلعه استخر، برج
زندان سلیمان، پل بند امیر و پل خان از جمله مهمترین آثار تاریخی این
شهرستان به شمار می روند.
همچنین طبیعت جذاب و غنی شهرستان مرودشت به یاری منحصر به فردترین آثار
تاریخی و باستانی این منطقه آمده و جلوه های اعجاب انگیزی از زیبایی های
طبیعی را به نمایش گذاشته و این شهرستان را به لحاظ طبیعی نیز در ردیف
مناطق دیدنی ایران قرار داده است. موقعیت طبیعی و چشم اندازهای اطراف آبشار
مارگون با هم آمیزی درختان جنگلی وتوپوگرافی ناحیه کوهستانی و رودخانه ای،
نمایش گر طبیعت غنی و زیبای شهرستان مرودشت هستند. بافت قالی و قالیچه مهم
ترین صنایع دستی شهرستان مرودشت را تشکیل می دهد. قالی ها بیش تر توسط
زنان و دختران و در کارگاه های خانگی و محلی تولید می شوند. شرکت سهامی فرش
هم که به تازگی در این منطقه تاسیس شده ، کار تولید و عرضه فرش را به صورت
صنعتی بر عهده دارد.
مکان های دیدنی و تاریخی
تختجمشید
از باشکوهترین مجموعههای تاریخی ایران با وسعت 125000 متر مربع است که در
زمان داریوش اول به سال (518 م) در جلگه مرودشت بر دامنه کوه رحمت بنا
گردیده است.
این مجموعه باستانی شامل پلکان ورودی، دروازه ملل، کاخ آپادانا، کاخ مرکزی
یا شورا، کاخ تچر، کاخ هدیش، کاخ اردشیر، کاخ صدستون، کاخ ملکه (حرمسرا)،
کاخ خزانه، خیابان سپاهان، دروازه ناتمام و دو مقبره اردشیر دوم و سوم است.
نقش رستم
ین مجموعه که بر دامنه کوه حاجیآباد ودر فاصله 3 کیلومتری تخت جمشید نقر
شده است، شامل یک نقش ایلامی، 4 مقبره از پادشاهان هخامنشی، مجموعهای سنگی
به نام مکعب زرتشت، هشت نقش برجسته ساسانی، نقش تاجگذاری اردشیر اول، نقش
بهرام و درباریان، نقش تاجگذاری مهر نرسی، نقش پیروزی شاپور و چند نقش
جنگسواران، دوآتشدان سنگی و چند کتیبه است.
نقش رجب
این مجموعه که در فاصله 2 کیلومتری تخت جمشید و بر دامنه کوه رحمت حک شده
است. شامل 4 نقش برجسته ساسانی: نقش شاپور در کنار درباریان، نقش تاجگذاری
شاپور اول، نقش موبد موبدان، کرتیر، نقش تاجگذاری اردشیر بابکان و دوکتیبه
پهلوی است.
شهر استخر
استخر یکی از شهرهای قدیمی فارس است که در زمان هخامنشیان و ساسانیان مورد
توجه بوده است. بر اثر کاوشهای انجام شده تعدادی از ستونها و پایه
ستونهای آن از خاک بیرون آورده شده است.
از دیگر آثار شهرستان مرودشت میتوان به پلخان، غار و کتیبههای حاجیآباد و تپههای متعدد باستانی و تاریخی اشاره کرد.
صنایع و معادن
در اطراف بخش مرودشت کان های متعدد سنگ وجود دارد. انواع کارخانه های تولید
آجر و گچ و موزاییک سازی، کارخانه تهیه قند و شکر، کارخانه تهیه عصاره
شیرین بیان، شرکت سهامی فرش، تاسیسات مجتمع کود شیمیایی و مجتمع گوشت نیز
در این شهرستان وجود دارد.
کشاورزی و دام داری
شهرستان مرودشت دارای شرایط مساعد جغرافیایی یعنی آب فراوان و زمین حاصل
خیز بوده و به همین جهت از اوضاع اقتصادی خوبی برخودار است. کشاورزی دراین
بخش به صورت صنعتی و دستی و روش آبیاری به شکل دیمی و آبی انجام می گیرد.
اراضی وسیع کشاورزی این شهرستان به 7 ناحیه همگن و دارای خصوصیات مشابه که
تحت پوشش 7 مرکز خدمات کشاورزی دهستانی و 13 تعاونی تولید روستاییقرار
دارند، تقسیم می شوند. در سال 1374 در این شهرستان 215 هزار تن گندم تولید و
به مراکز خرید تحویل گردیده است و تولید این محصول در سال 81-1380 به
میزان 304 هزار تن رسیده است و به همین دلیل مقام اول تولید و تحویل گندم
به این شهرستان اختصاص دارد. مرودشت دارای 170 هزار هکتار اراضی مزروعی
شامل 148 هزار هکتار اراضی آبی و 22 هزار هکتار اراضی دیم است
عمده ترین محصولات زراعی منطقه را گندم آبی ، جو آبی ، شلتوک، چغندر قند،
ذرت دانه ای و علوفه ای تشکیل می دهند و انواع جالیز بالاترین سطح زیر کشت
را به خود اختصاص داده است.چاه ها و کاریزهای متعدد آب کشاورزی منطقه را
تامین می کنند. شهرستان مرودشت با توجه به توجه به وجود آب کافی از لحاظ
باغ داری نیز در موقعیت مناسبی قرار دارد. انگور، سیب، بادام، گردو، هلو،
زردآلو ، انار و .. در باغ های این شهرستان تولید می شوند و مازاد آن به
دیگر استانها و شهرستان ها و بعضی کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می شود.
شهرستان مرودشت با توجه به وجود مراتع و چراگاه های غنی از علوفه، استعداد
فراوانی در زمینه پرورش دام و طیور دارد که این امر موجب شده تعدادی از
مردم به خصوص روستاییان به کار پرورش دام و طیور مبادرت ورزند. تعداد
واحدهای دام پروری این شهرستان بخش قابل توجهی از نیروی انسانی را به خود
اختصاص داده است. تجارت و داد وستد به همراه دام داری و کشاورزی از ارکان
اقتصادی شهرستان مرودشت به شمار می رود. از جمله صادرات مهم این شهرستان می
توان قند و شکر، گندم، جو، تره بار، گوسفند و آجر را نام برد.
مشخصات جغرافیایی
شهرستان مرودشت تقریبا در مرکز استان فارس واقع شده است. این شهرستان از
شمال به شهرستان اقلید، از شمال خاوری به شهرستان خرم بید، از خاور به
شهرستان بوانات، از جنوب خاوری به شهرستان ارسنجان، از جنوب و جنوب باختری
به شهرستان شیراز، از باختر به شهرستان سپیدان، محدود است. مرکز شهرستان
مرودشت در 52 درجه و 48 دقیقه طول جغرافیایی و 29 درجه و 52 دقیقه عرض
جغرافیایی و ارتفاع 1595 متری از سطح دریا واقع شده است. آبو هوای شهرستان
مرودشت معتدل است و مهم ترین رودخانه های این شهرستان رودخانه کر و
رودخانه سیوند هستندکه بسیار مهم و حیاتی محسوب میشوند. در سرشماری سال
1375 جمعیت شهرستان مرودشت 347338 نفر برآوردشدهاست. شهرستان مرودشت محل
رفت وآمد ایل قشقایی است. ساکنان این شهرستان آریایی نژادند و به زبان
فارسی با گویش های محلی، شیرازی، ترکی و قشقایی صحبت می کنند. مسیرهای
دسترسی به شهرستان مرودشت عبارت اند از:
- راه شیراز- اصفهان
- راه مرودشت – آباده به طول 233 کیلومتر
- راه مرودشت – شیراز به سوی جنوب به طول 45 کیلومتر
- راهی به سوی جنوب خاوری به طول 14 کیلومتر به بند امیر
- راهی به سوی شمال به طول 12 کیلومتر که شهر مرو دشت را به مرکز دهستان را مجرد مرتبط کرده است.
- راه مرودشت – مرکز دهستان کام فیروز، به سوی شمال به طول 70 کیلومتر
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
مرو در لغت به معنی چمن است که در اصل به صورت مرغ و مرگ بوده و مرغزار
صورت بسیار متداول آن است. در قدیم علفزارها را مرغزار می گفتند، و به نظر
می رسد که مرودشت نیز مانند ارژن در آن زمان جایی پوشیده از مرتع و چمن
بوده است. کاوش های علمی و گمانه زنی هایی که در تپه های مختلف جلگه مرودشت
انجام گرفته است، نشان می دهد که هزاران سال پیش از آنکه داریوش کبیر، تپه
سنگی را بر دامان کوه رحمت، برای احداث کاخ های بزرگ خود انتخاب کند،
اقوام متمدنی در دشت وسیع آن،
می زیسته اند. آثار بر جای مانده از قبیل ظروف سفالی منقوش یا ساده، و
اسباب و وسایل زندگی آن دوره، همه و همه مؤید این نکته اند. ویرانه های
استخر در تخت جمشید، بخشی از تاریخ این شهر را به نمایش می گذارند. آثار
تاریخی باقی مانده از این شهرستان، علاوه بر آثاری از دوران هخامنشی، دوره
های اسلامی را نیز در بر می گیرد.
mehrang
چهارشنبه 20 دیماه سال 1391 ساعت 05:45 ب.ظ